Ochrona przyrody

Program ochrony przyrody dla Nadleśnictwa Olsztynek znajduje się tutaj.

Zgodnie z Zarządzeniem nr 22 Dyrektora Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Olsztynie z 26 kwietnia 2019 roku, na terenie Nadleśnictwa Olsztynek zostały wyznaczone lasy o szczególnych walorach przyrodniczych – HCVF (High Conservation Value Forests).

W związku z aktualizacją lasów o szczególnych walorach przyrodniczych poniżej przedstawiono zaktualizowany wykaz poszczególnych kategorii HCVF oraz aktualne mapy z ich zasięgiem.

Lasy o szczególnych walorach przyrodniczych są przyporządkowane do poszczególnych kategorii:

HCVF 1 - Lasy posiadające globalne, regionalne lub narodowe znaczenie pod względem koncentracji wartości biologicznych

HCVF 1.1 - Obszary chronione:

1.1.1 obszary chronione w rezerwatach przyrody

1.1.2 obszary chronione w parkach krajobrazowych

HCVF 1.2 - Ostoje zagrożonych i ginących gatunków

HCVF 2 - Kompleksy leśne odgrywające znaczącą rolę w krajobrazie, w skali krajowej, makroregionalnej lub globalnej

HCVF 3 - Lasy zawierające rzadkie, ginące lub zagrożone ekosystemy

HCVF 3.1 - Ekosystemy skrajnie rzadkie i ginące, marginalne z punktu widzenia gospodarki leśnej

HCVF 3.2 - Ekosystemy rzadkie i zagrożone w skali Europy

HCVF 4 - Lasy spełniające funkcje w sytuacjach krytycznych

HCVF 4.1 - Lasy wodochronne

HCVF 4.2 - Lasy glebochronne

HCVF 6 - Lasy kluczowe dla tożsamości kulturowej lokalnych społeczności

Kategoria ochronności HCVF	Identyfikacja formy ochrony	Opis
HCVF 1.1.1 - Lasy w rezerwatach	Rezerwaty	1.Bagno Nadrowskie 2.Jezioro Francuskie 3.Dylewo 4. Rzeka Drwęca
HCVF 1.1.2 - Lasy w parkach krajobrazowych	Park Krajobrazowy	Park Krajobrazowy Wzgórz Dylewskich
HCVF 1.2 - Ostoje zagrożonych i ginących gatunków	Ostoje: ptaków i ssaków chronionych strefowo	Wykaz gatunków, dla których wyznaczono ostoje: 1. ptaki chronione strefowo: *Bielik, Rybołów, Orlik krzykliwy, Kania ruda i czarna, Bocian czarny,* 2. ssaki: Wilk
HCVF 2 - Kompleksy leśne odgrywające znaczącą rolę w krajobrazie, w skali krajowej, makroregionalnej lub globalnej	Obszary Natury 2000	1.Puszcza Napiwodzko-Ramucka 2.Ostoja Napiwodzko-Ramucka 3.Ostoja Doliny Drwęcy 4. Ostoja Dylewskie Wzgórza
HCVF 3.1 - Ekosystemy skrajnie rzadkie i ginące, marginalne z punktu widzenia gospodarki leśnej	Ekosystemy skrajnie rzadkie i ginące	Wykaz siedlisk, dla których wyznaczono ostoje: 1. Bory i lasy bagienne
HCVF 3.2 - Ekosystemy rzadkie i zagrożone w skali Europy, lecz w Polsce pospolitsze i występujące wielkoobszarowo, stanowiące ważne obszary gospodarki leśnej	Ekosystemy rzadkie i zagrożone	Wykaz siedlisk, dla których wyznaczono ostoje: 1. Żyzna buczyna niżowa, 2. Kwaśna buczyna niżowa,
HCVF 4.1 - Lasy wodochronne	Lasy wodochronne
HCVF 4.2 - Lasy glebochronne	Lasy glebochronne
HCVF 6 - Lasy kluczowe dla tożsamości kulturowej lokalnych społeczności	Lasy kluczowe dla tożsamości kulturowej lokalnych społeczności	W ramach konsultacji społecznych wyznaczono miejsca ważne dla miejscowej społeczności takie jak: cmentarze, grobowce, mogiły, kurhany.

Kategoria ochronności HCVF	Zasady gospodarowania w lasach HCVF opracowane przez Związek Stowarzyszeń „Grupa Robocza FSC – Polska „Kryteria wyznaczania Lasów o szczególnych walorach przyrodniczych (High Conservation Value Forests) w Polsce” Adaptacja do warunków Polski, lipiec 2006
HCVF 1.1.a	Każde działanie w lesie tej kategorii musi wynikać z potrzeb ochrony przyrody. W zasadzie dopuszczalne są tylko działania wynikające z planu ochrony lub zadań ochronnych (inne muszą być zatwierdzone decyzją wojewody).
HCVF 1.1.b	Należy oczekiwać zasad zagospodarowania polegających na kompromisie potrzeb gospodarki i ochrony, wyrażających się modyfikacjami w szczegółowych sposobach prowadzenia tej gospodarki tj. przynajmniej w pewnym stopniu odmiennych niż w pozostałych lasach. W przypadku istnienia planów ochrony dla form ochrony przyrody, należy oczekiwać przeniesienia ustaleń tych planów do planu urządzenia lasu.
HCVF 1.2	W związku z różnorodnością wymagań poszczególnych gatunków, nie można określić wspólnych zasad gospodarowania w lasach tej grupy. Rozstrzygające znaczenie ma kryterium zachowania populacji i siedlisk odpowiednich gatunków w tzw. "właściwym stanie ochrony" (favourable conservation status, FCS), tak jak definiuje go Dyrektywa Siedliskowa UE i polskie prawo ochrony przyrody. Szczegółowe kryteria FCS muszą być określone dla każdego gatunku z osobna przez specjalistów od danego gatunku.
HCVF 2	Celem jest tu samo zachowanie charakteru wielkiego kompleksu leśnego - co w zasadzie nie nakłada szczególnych wymogów na gospodarkę leśną jako taką. Jednak dla zachowania "szczególnych wartości przyrodniczych": a) może być potrzebna kontrola wpływu gospodarki leśnej na strukturę krajobrazu leśnego (zachowanie "mozaiki" drzewostanów, w tym udziału w tej mozaice elementów kluczowych dla różnorodności biologicznej - np. starodrzewi); b) może być potrzebna szczególna ochrona pewnych istotnych w krajobrazie "zbieżności przestrzennych" (np. starodrzewy przy jeziorach - b. ważne dla pewnych gatunków ptaków); c) może być potrzebna ochrona - także czynna - niektórych małych ale ważnych elementów krajobrazu (np. łąk śródleśnych, innych powierzchni otwartych wśród dużych kompleksów leśnych) d) ochrona całości kompleksu lub jego części przed nadmierną penetracją ludzką.
HCVF 3.1	Wyznaczone obszary powinny być wyłączane z użytkowania - należy oczekiwać ich "przeznaczenia do ochrony przyrody", nawet jeżeli nie będą objęte ustawowymi formami ochrony przyrody (w praktyce zwykle nie należy w nie ingerować, chyba że występują szczególne potrzeby przyrodnicze).
HCVF 3.2	Generalnym kryterium jest zachowanie siedliska przyrodniczego (ekosystemu) we "właściwym stanie ochrony". W praktyce gospodarka leśna powinna być prowadzona w sposób zapewniający: a) zgodność docelowego typu drzewostanu ze składem odpowiedniego naturalnego zbiorowiska leśnego; b) niepomniejszenie udziału % starodrzewi i zachowanie ich ciągłości przestrzennej; c) niepomniejszanie średniego wieku i zasobności; d) zachowanie lub pilne i intensywne odtwarzanie elementów ważnych dla różnorodności biologicznej ekosystemu (grube drzewa, martwe drzewa, wykroty)
HCVF 4.1	Stosuje się zasady zagospodarowania zapewniające stałą obecność szaty leśnej, a więc rębnie częściowe, gniazdowe, stopniowe lub przerębową. Rębnia zupełna może być stosowana tylko w sytuacjach klęskowych". "W strefie bezpośrednio przyległej do źródeł i ujęć wody, w lasach łęgowych, na torfach i na siedliskach bagiennych, wzdłuż linii brzegowej cieków i zbiorników wodnych oraz w strefach wododziałowych obowiązuje zakaz stosowania środków chemicznych - z wyjątkiem przypadków gdy zagrożone jest istnienie lasu.
HCVF 4.2	W lasach glebochronnych przyjmuje się ogólną zasadę trwałości szaty leśnej i umiarkowanego stosowania cięć pielęgnacyjnych, sanitarnych i odnowieniowych - rębniami złożonymi oraz dąży do wytworzenia dolnego piętra lub podszytu ( z wyjątkiem siedlisk ubogich), o ile nie występują one naturalnie w danym zbiorowisku. Od powyższych zasad dopuszcza się odstępstwa: − w drzewostanach silnie uszkodzonych przez czynniki biotyczne, abiotyczne i antropogeniczne może być stosowana rębnia zupełna z nawrotem cięć 5 - 7 lat, − w drzewostanach zniszczonych należy możliwie najwcześniej wprowadzić odnowienie z wykorzystaniem w razie potrzeby gatunków szybko rosnących i przedplonowych.
HCVF 6	Zagospodarowanie powinno uwzględniać wolę i opinię lokalnej społeczności. Nie powinno jednak stać w sprzeczności z możliwością zachowania pozostałych zidentyfikowanych wyższych wartości ochronnych lasu.

Niektóre obszary leśne spełniające kryteria kilku kategorii ochronności są przyporządkowane do różnych kategorii lasów HCVF. Na terenie Nadleśnictwa Olsztynek. Lasy o szczególnych walorach przyrodniczych łącznie pokrywają ponad połowę wszystkich gruntów Nadleśnictwa.

Więcej informacji dotyczących wyznaczonych lasów HCVF można uzyskać w siedzibie Nadleśnictwa – osoba odpowiedzialna -do konsultacji - Joanna Abramczyk tel. 089 5194276, e-mail joanna.abramczyk@olsztyn.lasy.gov.pl

Ewentualne uwagi odnośnie wyznaczonych lasów o szczególnych walorach przyrodniczych na ternie Nadleśnictwa Olsztynek można zgłaszać w siedzibie Nadleśnictwa do dnia 30 września br.

Rozmieszczenie lasów o szczególnych walorach przyrodniczych na terenie Nadleśnictwa Olsztynek znajduje się poniżej:

Monitoring wybranych gatunków i lasów HCVF

Nadleśnictwo Olsztynek prowadzi regularny monitoring wybranych elementów przyrodniczych w celu uniknięcia działań, które mogłyby negatywnie wpłynąć na środowisko naturalne ze szczególnym uwzględnieniem ekosystemów leśnych.

Monitoring form ochrony przyrody, ogrodów dendrologicznych i ośrodków rehabilitacji zwierząt (HCVF 1.1.a, HCVF 1.1.b, HCVF 1.2, HCVF 2)

Monitoring stanowisk rzadkich i chronionych gatunków

Monitoring pomników przyrody

Ochrona przyrody

Pliki do pobrania - lista załączników