Ochrona przyrody

I. Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000

Cały obszar nadleśnictwa (12 587,77 ha) jest objęty Europejską Siecią Ekologiczną Natura 2000 – Obszar Natura 2000 Puszcza Białowieska PLC200004 (Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 stycznia 2011 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków).

II. Obszar chronionego krajobrazu

Większość obszaru nadleśnictwa (12207,39 ha) jest objęta Obszarem Chronionego Krajobrazu Puszcza Białowieska (Uchwała nr XXIII/203/16 Sejmiku Województwa Podlaskiego z dn. 21 marca 2016 r. w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu „Puszcza Białowieska” (Dz. Urz. Woj. Podl. z 2016 r. poz. 1504 ze zm.)

III. Rezerwaty przyrody

Na terenie Nadleśnictwa znajduje się 7 rezerwatów przyrody:

1. „Rezerwat Krajobrazowy Władysława Szafera” powołany Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 8 kwietnia 1969 r. (M. P. z 1969, Nr 16, poz. 128) w celu zachowania ze względów krajobrazowych naturalnych zespołów leśnych Puszczy Białowieskiej;

2. „Pogorzelce” powołany Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 16 września 1974 r. (M. P. z 1974, nr 32, poz. 194) w celu zachowania fragmentu lasu o charakterze naturalnym z dużym udziałem lipy drobnolistnej;

3. „Wysokie Bagno” powołany Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 15 października 1979 r. (M.P. z 1979 r. Nr 26,poz. 141) w celu zachowania naturalnego boru świerkowego na torfowisku oraz odcinka zatorfionej doliny rzeki Narewki ze stanowiskiem bobrów;

4. „Kozłowe Borki” powołany Zarządzeniem  Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 27 czerwca 1995 r. (M. P. z 1995, Nr 33, poz. 395) w celu ochrony drzewostanów z dużym udziałem boru świerkowo-torfowcowego o borealnym charakterze z bogatą florą mszaków;

5. „Podolany” powołany Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia  27 czerwca 1995 r. (M. P. z 1995, Nr 33, poz. 402)w celu ochrony grądu wilgotnego z dużym udziałem dębów pomnikowych;

6. „Podcerkwa” powołany Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia  27 czerwca 1995 r.( M. P. z 1995, Nr 33, poz. 401) w celu zachowania ze względów naukowych i dydaktycznych miejsc występowania rzadkich gatunków motyli dziennych;

7. „Lasy Naturalne Puszczy Białowieskiej” powołany Rozporządzeniem Ministra  Środowiska z dnia 25 czerwca 2003 r. Szczególnymi cechami ochrony obszaru są działania mające na celu zachowanie ze względów naukowych dydaktycznych i krajobrazowych lasów naturalnych i zbliżonych do naturalnych, typowych dla Puszczy Białowieskiej łęgów i olsów oraz siedlisk leśnych z dominacją starych drzewostanów z dużym udziałem olszy, dębu, jesionu, a także licznych gatunków rzadkich i chronionych roślin zielnych, grzybów i zwierząt oraz utrzymaniem procesów ekologicznych i zachowaniem różnorodności biologicznej.

 * Powierzchnię w akcie powołania podano ogólnie dla  3 trzech  Nadleśnictw: Białowieża, Hajnówka, Browsk i wyniosła 8581,62 ha.

IV. Użytki ekologiczne

Na terenie Nadleśnictwa znajduje się 10 użytków ekologicznych, są to pozostałości ekosystemów, które mają znaczenie dla zachowania niektórych zasobów genowych czy typów środowisk np.naturalne zbiorniki wodne, śródleśne i śródpolne oczka wodne, kępy drzew i krzewów, bagna itp.

Uchwałą Nr XV/93/12 Rady Gminy Białowieża z dnia 10 września 2012 r. za użytki ekologiczne zostały uznane następujące powierzchnie”:

V. Strefy ochrony gatunkowej

W celu ochrony wokół rozrodu i regularnego przebywania orlika krzykliwego decyzjami Dyrektora Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Białymstoku powołano strefy ochrony gatunków chronionych. Na chwilę obecną na terenie Nadleśnictwa znajdują się 53 strefy ochrony ostoi, miejsc rozrodu, regularnego przebywania:

a) bociana czarnego:

- 1 strefa (ok.113,01 ha) powołana decyzją RDOŚ w Białymstoku znak: WPN.6442.6.2012.AZ z dnia 23.02.2012 r.;

b) orlika krzykliwego: - 5 stref w tym:

- 2 strefy (ok. 79,6 ha) powołane decyzją RDOŚ w Białymstoku znak: WPN.6442.6.2012.AZ z dnia 23.02.2012 r.

- 1 strefa (ok. 54,54 ha) powołana decyzją RDOŚ w Białymstoku znak: WPN.6442.43.2015.MD z dnia 30.09.2015 r.

- 1 strefa (ok. 22,44 ha) powołana decyzją RDOŚ w Białymstoku znak: WPN.6442.60.2016.MD z dnia 09.12.2016 r.

- 1 strefa (ok. 37,54 ha) powołana decyzją RDOŚ w Białymstoku znak: WPN.6442.62.2016.MD z dnia 14.12.2016 r.

 c) włochatki:

 - 1 strefa (ok. 0,28 ha) powołana decyzją RDOŚ w Białymstoku znak:  WPN.6442.16.2012.WL z dnia  11.07.2012 r.,

 d) sóweczki

- 1 strefa (ok. 0,78 ha) powołana decyzją RDOŚ w Białymstoku znak WPN.6442.29.2017.MT z dnia 16 sierpnia 2017 r.

- 1 strefa (ok. 0,78 ha) powołana decyzją RDOŚ w Białymstoku znak: WPN.6442.26.2018.MC z dnia 21 maja 2018 r.

- 1 strefa (ok. 0,78 ha) powołana decyzją RDOŚ w Białymstoku znak: WPN.6442.27.2018.MC z dnia 21 maja 2018 r.

e) granicznika płucnika: - 43 strefy w tym:

 - 4 strefy (ok. 4,31 ha) powołane decyzją RDOŚ w Białymstoku znak: WPN.6442.36.2011.WL z dnia 12.09.2012 r.,

- 3 strefy (ok. 2,82 ha) powołane decyzją RDOŚ w Białymstoku znak: WPN.6442.31.2011.MW z dnia 05.09.2012 r.,

- 3 strefy (ok. 14,35 ha) powołane decyzją RDOŚ w Białymstoku znak: WPN.6442.8.2012.AZ z dnia 09.03.2012 r.,

- 2 strefy  (ok. 3,34 ha) powołane decyzją RDOŚ w Białymstoku znak: WPN.6442.37.2011.MW z dnia 02.11.2011 r.,

- 1 strefa  (ok. 6,65 ha) powołana decyzją RDOŚ w Białymstoku znak: WPN.6442.34.2011.MW z dnia  24.11.2012 r.,

- 1 strefa (ok. 0,32 ha) powołana decyzją RDOŚ w Białymstoku znak: WPN.6442.35.2012.WL z dnia 10.05.2013 r.,

- 9 stref (ok. 4,62 ha) powołana decyzją RDOŚ w Białymstoku znak: WPN.6442.33.2012.WL z dnia 10.05.2013 r.,

- 6 stref (ok. 3,14 ha) powołana decyzją RDOŚ w Białymstoku znak:  WPN.6442.11.2013.WL z dnia 02.08.2013 r.,

- 7 stref (ok. 4,00 ha) powołana decyzją RDOŚ w Białymstoku znak: WPN.6442.15.2013.WL z dnia 20.09.2013 r.,

- 7 stref (ok. 3,92 ha) powołana decyjzą RDOŚ w Białymstoku znak: WPN.6442.24.2013 r. z dnia 11.10.2013 r.

 VI. Pomniki przyrody 

 Na terenie nadleśnictwa znajdują się 494 pomniki przyrody:

 - 462 pojedyncze drzewa,

 - 31 grup drzew,

 - 1 pojedynczy głaz.

aktualizacja (powyższe zestawienie zawiera aktualne dane, już z uwzględnieniem poniżej wymienionych):

10.09.2012 r. zniesiono 1 pomnik przyrody (brzoza brodawkowata);
24.09.2014 r. zniesiono 1 pomnik przyrody (2 zrośnięte świerki pospolite);
22.01.2018 r. zniesiono status pomnika przyrody z 3 drzew pojedynczych (świerk pospolity) oraz 1 drzewa w grupie pomnikowej (sosna pospolita);
17.10.2018 r. zniesiono status pomnika przyrody z 1 drzewa w grupie pomników przyrody (dąb szypułkowy);
29.07.2020 r. zniesiono status pomnika przyrody z 2 drzew pojedynczych (świerk pospolity) oraz 1 drzewa w grupie pomnikowej (dąb szypułkowy).

Szczegółowy wykaz pomników stanowi załączona na dole strony tabela.