Ochrona przyrody

W 1998 r. w wyniku zmiany podziału administracyjnego kraju, utworzono województwo podkarpackie, co stworzyło nową sytuację prawną. Granice Parku wraz z otuliną określone zostały ponownie w rozporządzeniu Wojewody Podkarpackiego z dnia 30 kwietnia 2004 r. (Dz. U. Województwa Podkarpackiego Nr 58, poz. 614).

Park utworzono w celu ochrony walorów przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych obszarów Pogórza, położonych w strefie przejściowej między Karpatami Wschodnimi i Zachodnimi. Obejmuje pasmo łagodnych wzgórz położone na północ od Krosna, ciągnące się z północnego zachodu na południowy wschód, pomiędzy wsiami: Wola Komborska i Domaradz, a Januszkowicami i Kamienicą Górną. W zasięgu Nadleśnictwa znalazła się południowo-wschodnia część Parku.

Powierzchnia Parku wynosi 25 654 ha. Grunty Nadleśnictwa Kołaczyce w granicach Parku zajmują 4906,65 ha. W zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Park zajmuje 13 584,43 ha. Wokół Parku wyznaczono otulinę o powierzchni 34 074 ha, która na gruntach Nadleśnictwa obejmuje 384,47 ha. Jej funkcje spełnia tu Czarnorzecki Obszar Chronionego Krajobrazu otaczający Park od strony południowej i wschodniej.

Środowisko przyrodnicze Parku odznacza się unikatowością różnorodnych elementów przyrodniczych, wynikających z różnorodności fizjograficznej obszaru. Najwyższym wzniesieniem jest Sucha Góra (585 m n.p.m.), której towarzyszą m.in.: Królewska Góra (554 m n.p.m.), Kiczora (515 m n.p.m.) i Bardo (534 m n.p.m.). Grzbiety wzgórz porastają lasy, a niższe partie zboczy oraz doliny rzek i potoków zajmuje osadnictwo wraz z łąkami i polami uprawnymi. Charakterystycznym rysem krajobrazu są również malownicze formy skałkowe, będące jedną z głównych atrakcji turystycznych. Najbardziej malownicze zgrupowanie objęte zostało ochroną rezerwatową (rezerwat „Prządki”).

Flora naczyniowa Parku liczy 870 gatunków. Duży udział mają w niej gatunki górskie (67 taksonów), stanowiące ok. 7,5% całej flory Parku. Najważniejszą rolę w tej grupie odgrywają gatunki reglowe, związane z piętrem leśnym górskim (48 taksonów). Mniej liczne są gatunki ogólnogórskie, występujące w różnych piętrach roślinności (14 taksonów). Wiele z nich to rośliny charakterystyczne dla buczyny karpackiej i występujące tu często oraz w dużej obfitości. Grupa gatunków podgórskich, typowych dla piętra pogórza liczy zaledwie 5 taksonów. Z wyjątkiem pospolitego Equisetum telmateia, pozostałe gatunki są rzadkie, np. chroniona paproć pióropusznik strusi (Matteucia struthiopteris).

Swoiste rysy Karpat we florze Parku podkreśla również udział gatunków endemicznych. Na tym terenie jest ich jednak niewiele. Rosną tu jedynie 3 subendemity ogólnokarpackie, spotykane często w całym łuku Karpat: Dentaria glandulosa, Petasites kablikianus i Symphytum cordatum.

Fauna Parku jest stosunkowo uboga – żyje tu około 230 gatunków kręgowców Vertebrata, w tym 123 gatunki ptaków Aves, 49 gatunków ssaków Mammalia, 35 gatunków ryb Pisces, 16 gatunków płazów Amphibia oraz 6 gatunków gadów Reptilia. Na uwagę zasługuje występowanie 18 lęgowych gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej Unii Europejskiej, np.: trzmielojad Pernis apivorus, jarząbek Bonasa bonasia, derkacz Crex crex, puszczyk uralski Strix uralensis, dzięcioł białogrzbiety Dendrocopos leucotos, pokrzewka jarzębata Sylvia nisoria, muchołówka białoszyja Ficedula albicollis i inne. Z gromady ssaków najlepiej zbadano i opisano nietoperze Chiroptera. W jaskiniach, sztolniach, piwnicach, strychach i dziuplach drzew stwierdzono występowanie 10 gatunków. (Materiały do planu ochrony Czarnorzecko-Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego 2005).

Interesującym elementem Parku są zabytki przeszłości. Jedną z największych atrakcji są ruiny XIV-wiecznego zamku warownego zwanego Kamieńcem. Wiąże się z nim szereg legend powiązanych również z towarzyszącymi mu formami skałkowymi. Był również inspiracją wielu utworów literackich, w tym „Zemsty” Aleksandra Fredry. Do innych cennych zabytków Parku należą m.in. kościoły w Gogołowie, Łączkach Jagiellońskich oraz otoczone parkami zespoły dworskie i pałacowe w Łękach Strzyżowskich, Godowej, Komborni, Bratkówce i Kobylem.

Prace nad planem ochrony Parku przerwano w związku z wejściem w życie nowych wymogów prawnych.

O wysokich walorach krajobrazowych Obszaru decyduje również ukształtowanie terenu – łagodne wzniesienia porozcinane bogatą siecią rzek i potoków, w wielu miejscach tworzących malownicze przełomy.

-Południowomałopolski Obszar Chronionego Krajobrazu

Został utworzony na mocy Rozporządzenie Nr 27 Wojewody Nowosądeckiego z dnia 1 października 1997 r. (Dz. Urz. z 1997 r. Nr 43, poz. 147 ). Aktualnie obowiązującym aktem jest uchwałaNr XVIII/299/12 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 27 lutego 2012 r. (Dz. Urz. z dnia 20 marca 2012 r. poz. 1194).

Obszar obejmuje tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych. Ogólna powierzchnia Obszaru wynosi 364176 ha.W zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Kołaczyce leży 12,03 ha i stanowią grunty będące w zarządzie Nadleśnictwa.