Ochrona przyrody

1.    Rezerwaty przyrody

Na terenie Nadleśnictwa Koszęcin znajdują się trzy rezerwaty przyrody: „Jeleniak

Mikuliny”, „Góra Grojec” i „Rajchowa Góra”.

Rezerwat „Jeleniak Mikuliny”

Rezerwat ten został powołany na podstawie Zarządzenia Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 18 grudnia 1957 r. (M.P. 2, poz. 7 z 1958 r.), w sprawie uznania za rezerwat przyrody. Celem jego utworzenia było zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych śródleśnego torfowiska z pierwotną roślinnością, będącego zarazem miejscem lęgowym żurawi. Zgodnie z Zarządzeniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Katowicach z dnia 24 grudnia 2012 roku rezerwat został powiększony. 58 Obecnie położony jest w leśnictwie Koszęcin (oddz.: 370k; 371i,j; 372,d,f,g, h,i,~c) oraz w leśnictwie Piłka (oddz.: 348g,h,i,j,~b,;349f,g,h,i, j,k,l,m,~b;350d, ~d; 373a,b,c,d, f,g,h,~c; 374a,b,c,d,f,g,~c,~d,~f; 375d,~c; 376a,~c), a jego ogólna powierzchnia wynosi 120,26 ha.

Rezerwat „Rajchowa Góra”

W skład rezerwatu „Rajchowa Góra” wchodzi obszar lasu znajdujący się w leśnictwie Kamienica, obejmujący pododdziały 191f, 191g, 191h, 191i, a jego powierzchnia ogólna wynosi 10,31 ha. W tym miejscu należy zaznaczyć, że do zestawień powierzchniowych ww. rezerwatu zostało włączone wydzielenie 191i (nie objęte zarządzeniem nr 307 MLiPD z dn. 14.09.1959 r.). Pododdział 191i, który charakteryzuje się szczególnymi wartościami przyrodniczymi na wniosek Nadleśnictwa Koszęcin, po wydanej pozytywnej opinii RDOŚ w Katowicach (popartej wizją terenową), został zaliczony zaocznie do zestawienia powierzchni analizowanego rezerwatu. Należy, jednakże podkreślić, że kwestie proceduralne związane z dołączeniem go do rezerwatu nie zostały jeszcze zakończone. Rezerwat położony jest w gminie Boronów. Nazwa rezerwatu związana jest z nazwiskiem Rajch, które według miejscowych podań należało do zamieszkującego na tym obszarze pustelnika, utrzymującego się z datków płaconych przez pątników. Rezerwat „Rajchowa Góra” został powołany Zarządzeniem Nr 307 Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 14 września 1959 roku (M.P. Nr 83, poz. 441). Celem jego utworzenia było zachowanie, ze względów naukowych i dydaktycznych, lasu mieszanego naturalnego pochodzenia, pozostałego na zachodniej krawędzi Jury Krakowsko-Wieluńskiej.

Rezerwat „Góra Grojec”

Rezerwat przyrody „Góra Grojec” położony jest w województwie śląskim, w gminie Woźniki na obszarze wzniesienia Góra Grojec. Podstawą prawną utworzenia rezerwatu jest Zarządzenia Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 31 października 1996 roku (M.P. Nr 67 poz. 634). Rezerwat położony jest w oddz. 455a, 455b, 455c (leśnictwo Piasek). Powierzchnia rezerwatu wynosi 17,48 ha (wg PUL). Celem powołania rezerwatu było zachowanie ze względów naukowych, dydaktycznych i krajobrazowych drzewostanu z udziałem jawora, buka i jodły, rosnących na wapiennym wzgórzu.

Parki Krajobrazowe

Północna część Nadleśnictwa Koszęcin znajduje się w granicach Parku Krajobrazowego Lasy nad Górną Liswartą.

Park Krajobrazowy Lasy nad Górną Liswartą położony jest na obszarze zlewni rzek Warty (w dorzeczu górnej Liswarty) i częściowo Małej Panwi, stanowiących dopływy rzeki Odry. Utworzony został w grudniu 1988 roku Rozporządzeniem Nr 28/98 Wojewody Częstochowskiego z dnia 21.12.1998 roku (Dz. Urz. Woj. Częst. nr 25/98, poz. 269). Obecnie funkcjonuje na podstawie Rozporządzenia Nr 55/08 Wojewody Śląskiego z 25 sierpnia 2008 r. Powołany został przede wszystkim dla zachowania kompleksów leśnych oraz łąk śródleśnych wraz z szata roślinną, a szczególnie roślinami chronionymi i rzadkimi zbiorowiskami roślinnymi. W granicach parku znajduje się ok. 12 600 ha gruntów leżących w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Koszęcin, w tym 7567,75  ha gruntów własności Skarbu Państwa będących w zarządzie nadleśnictwa.

3. Użytki ekologiczne

Na gruntach zarządzanych przez Nadleśnictwo Koszęcin ustanowiono 4 użytki ekologiczne. Są to: „Łąka trzęślicowa w Kaletach”, „Łąka Trzcionka”, „Torfowisko Dubiele” i „Torfowisko w Strzebiniu” o łącznej powierzchni 19,30 ha.

•U.E „Łąka trzęślicowa w Kaletach” znajduje się na gruntach leśnictwa Kalety. Ww. użytek ekologiczny na terenie Nadleśnictwa Koszęcin obejmuje tylko jedno wydzielenie 756d o powierzchni 7,49 ha (wg PUL), 7,52 ha (wg rozporządzenia i rejestru z dnia 7 czerwca 2017 r. - RDOŚ Katowice). Utworzony został Rozporządzeniem Nr 41/2004 Wojewody Śląskiego z dnia 16 lipca 2004 r. w sprawie ustanowienia użytku ekologicznego podmokłej łąki trzęślicowej pod nazwą „Łąka trzęślicowa w Kaletach", w gminie Kalety (opublikowanym w Dzienniku Urzędowym Woj. Śląskiego z 2004 roku, nr 67 poz. 1994 z dnia 26.07.2004 r.). Ww. dokument został zmieniony Rozporządzeniem Nr 65/04 Wojewody Śląskiego z dnia 23 września 2004 r. w sprawie ustanowienia użytku ekologicznego podmokłej łąki trzęślicowej pod nazwą „Łąka trzęślicowa w Kaletach” w gminie Koszęcin (opublikowanym w Dzienniku Urzędowym Woj. Śląskiego z 2004 roku, nr 96 poz. 2685 z dnia 05.10.2004 r.). Celem ochrony jest zachowanie ze względów przyrodniczych, naukowych, dydaktycznych i krajobrazowych podmokłej łąki trzęślicowej ze stanowiskami regionalnie rzadkich i ustępujących gatunków roślin.

•U.E „Łąka Trzcionka” znajduje się na gruntach leśnictwa Piasek. Na terenie Nadleśnictwa Koszęcin ww. użytek ekologiczny obejmuje dwa wydzielenia 593l i 594c o łącznej powierzchni 8,45 ha (wg PUL), 8,53 ha (wg rozporządzenia i rejestru z dnia 7 czerwca 2017 r. - RDOŚ Katowice). Utworzony został Rozporządzeniem Nr 46/2004 Wojewody Śląskiego z dnia 16 lipca 2004 r. w sprawie ustanowienia użytku ekologicznego podmokłej łąki trzęślicowej pod nazwą „Łąka Trzcionka" w gminie Koszęcin (opublikowanym w Dzienniku Urzędowym Woj. Śląskiego z 2004 roku, nr 67 poz. 1999 z dnia 26.07.2004 r.). Ww. dokument został zmieniony Rozporządzeniem Nr 62/04 Wojewody Śląskiego z dnia 23 września 2004 r. w sprawie ustanowienia użytku ekologicznego podmokłej łąki trzęślicowej pod nazwą „Łąka Trzcionka” w gminie Koszęcin (opublikowanym w Dzienniku Urzędowym Woj. Śląskiego z 2004 roku, nr 96 poz. 2681 z dnia 05.10.2004 r.). Celem ochrony jest zachowanie ze względów przyrodniczych, naukowych, dydaktycznych i krajobrazowych podmokłej łąki trzęślicowej ze stanowiskami regionalnie rzadkich i ustępujących gatunków roślin.

•U.E „Torfowisko Dubiele” Jest to obszar zlokalizowany na terenie Nadleśnictwa Koszęcin o łącznej powierzchni 3,10 ha (wg PUL), 2,74 ha (wg rozporządzenia i rejestru z dnia 7 czerwca 2017 r. - RDOŚ Katowice), obejmujący trzy wydzielenia 503i, 503k i 504g w zasięgu leśnictwa Strzebiń. Utworzony został Rozporządzeniem Nr 45/2004 Wojewody Śląskiego z dnia 16 lipca 2004 r. w sprawie ustanowienia użytku ekologicznego torfowiska przejściowego pod nazwą „Torfowisko Dubiele", w gminie Koszęcin (Dz. Urz. Woj. Śląskiego Nr 67 poz. 1998 z dnia 26.07.2004 r.). Celem ochrony jest zachowanie ze względów przyrodniczych, naukowych, dydaktycznych i krajobrazowych torfowiska przejściowego ze stanowiskami regionalnie rzadkich i ustępujących gatunków roślin.

•U.E „Torfowisko w Strzebiniu” znajduje się na gruntach leśnictwa Strzebiń, a tworzy go jedno wydzielenie 391j o powierzchni 0,26 ha (wg PUL), 0,24 ha (wg rozporządzenia i rejestru z dnia 7 czerwca 2017 r. - RDOŚ Katowice). Utworzony został Rozporządzeniem Nr 43/2004 Wojewody Śląskiego z dnia 16 lipca 2004 r. w sprawie ustanowienia użytku ekologicznego torfowiska przejściowego pod nazwą „Torfowisko w Strzebiniu", w gminie Koszęcin (opublikowanym w Dzienniku Urzędowym Woj. Śląskiego z 2004 roku, nr 67 poz. 1996 z dnia 26.07.2004 r.). Ww. dokument został zmieniony Rozporządzeniem Nr 63/04 Wojewody Śląskiego z dnia 23 września 2004 r. w sprawie ustanowienia użytku ekologicznego podmokłej łąki trzęślicowej pod nazwą „Torfowisko w Strzebiniu” w gminie Koszęcin (opublikowanym w Dzienniku Urzędowym Woj. Śląskiego z 2004 roku, nr 96 poz. 2682 z dnia 05.10.2004 r.). Celem ochrony jest zachowanie ze względów przyrodniczych, naukowych, dydaktycznych i krajobrazowych torfowiska przejściowego ze stanowiskami regionalnie rzadkich i ustępujących gatunków roślin. Powstała różnica powierzchni areału ww. użytków ekologicznych (wg PUL i według rozporządzenia i rejestru), wynika z rozliczeniem powierzchni Nadleśnictwa Koszęcin w oparciu o obowiązującą powszechną EGIB (ewidencję gruntów i budynków).

4. Pomniki przyrody

Na terenie Nadleśnictwa Koszęcin zlokalizowano łącznie 41 pomników przyrody ożywionej i nieożywionej: w tym 31 pojedynczych drzew, 5 grup drzew, 4 powierzchniowe pomniki przyrody (płaty roślinności) oraz 1 głaz narzutowy. Stan zdrowotny chronionych drzew jest różny, uwarunkowany wiekiem i wpływem czynników biotycznych i abiotycznych.